Einstein yılı nedeniyle tişörtlerin, kahve kupalarının veya benzer eşyaların üzerine basılan deyişlerin birçoğu dáhiye ait değil...
"Einstein Yılı'nın iletişim kampanyasının odak noktasında Einstein'ın deyişleri var" deniyordu Einstein Yılı 2005 Berlin bürosunun mesajında. Binaların cepheleri, otobüslerin ve tramvayların üzerinde vatandaşlar ünlü dahinin az bilinen deyişlerini okuyacaklardı. Bunlar toplumun bilincine yerleşmiş E=mc2 gibi formüller değil, Einstein'ın yaşamla ilgili sarf etmiş olduğu sözlerden ibaret.
Hepsi ona ait değil
Fakat dikkat: Bilinen birçok Einstein deyişinden hepsi ona ait değil. Organizatörler eski bir broşür üzerinde çok sayıda ilginç deyişler bulmuşlardı, mesela sonsuzlukla ilgili olanı: "İki şey sonsuzdur: Evren ve insanın aptallığı. Fakat evren konusunda çok emin değilim".
Mizah içeren güzel bir söz değil mi? Ama bu söz büyük bir olasılıkla Einstein'a ait değil. Einstein deyişlerinin gerçek olup olmadığını öğrenmek isteyenler şu iki kadına başvuruyorlar: Almanca olarak hazırlanan "Einstein sagt" adlı Einstein deyişleri koleksiyonunun yayımcısı Alice Calaprice (Princeton Üniversitesi) ve Hebrew Üniversitesi'nde Einstein'ın kalıtlarıyla ilgilenen Barbara Wolff.
"Elbette ki ağzından çıkan her sözün kaydı yoktur" diyor Calaprice. Bu yüzden koleksiyonda, "Einstein'a mal edilenler" kategorisi de bulunmakta. Buradakiler kesin kanıtları olmayan ama çağdaşları tarafından doğrulanan sözlerdir.
Telgrafı çok uzun bir kediye benzetmesi gibi örneğin: "Siz New York'tan kuyruğunu çekiyorsunuz o Los Angeles'de miyavlıyor. Ayrıca "Einstein'a ait olmayabilir" kategorisi de var. Fizikçinin düşüncelerine uymayanlar veya Einstein'ın özellikle uzak durmuş olduğu sözlerdir bunlar. "Ne yazık ki bu deyişler takvim ve tişört üreticileri tarafından uydurulmakta" diye yakınıyor Wolff.
Beyin kapasitesi
Büyük bir ihtimalle uydurma olan deyişlerinden biri de bir tarikatın birkaç yıl önce psikoloji kursu için verdiği reklamlarda kullanmış olduğu, beyin kapasitemizin sadece on da birini kullanıyoruz deyişidir.
Uydurma Einstein deyişlerinin en büyük kaynağı ise kuruluşların danışmanlık seminerlerdir: "Bilginin tek kaynağı deneyimdir" veya "Oynamak nın en gelişkin biçimidir" gibi takvimlerde yer alan bu hoş sözcükler büyük bir olasılıkla Einstein'ın ağzından çıkmamıştır.
Ancak Einstein Yılı deyiş kampanyasında sadece gerçekten Einstein'a ait olanları kullanıldı. Einstein Yılı ajansı her şeyi Hebrew Üniversitesi ve Max-Planck Bilim Tarihi Enstitüsü'ne kontrol ettirdi. "Yüzde yüz doğruluk söz konusu değil ama mümkün olduğunca küçük bir riske yer vermeye çalıştık" diyor Einstein bürosundan Franka Ostertag.
Einstein da dikkatliymiş
Bununla birlikte Einstein, toplumun iğneleyici sözlere olan merakı karşısında dikkatli olmaya gayret etmiştir. "Eskiden, ağzımdan çıkan her lafın kayda geçirildiğini bilmezdim, yoksa kabuğuma çekilmeyi tercih ederdim".
Öte yandan da: "Mümkün olduğunca her şey birilerine yakıştırılmakta ve ilginç söylencelerin sonu gelmiyor" demişti. Ve yaşlandıkça da bilimsel çalışmalarıyla ilgili açıklamaların çok geride kaldığını ve toplumun kendisinden hep yeni bilgelikler beklediğini fark edecekti.
Hepsi ona ait değil
Fakat dikkat: Bilinen birçok Einstein deyişinden hepsi ona ait değil. Organizatörler eski bir broşür üzerinde çok sayıda ilginç deyişler bulmuşlardı, mesela sonsuzlukla ilgili olanı: "İki şey sonsuzdur: Evren ve insanın aptallığı. Fakat evren konusunda çok emin değilim".
Mizah içeren güzel bir söz değil mi? Ama bu söz büyük bir olasılıkla Einstein'a ait değil. Einstein deyişlerinin gerçek olup olmadığını öğrenmek isteyenler şu iki kadına başvuruyorlar: Almanca olarak hazırlanan "Einstein sagt" adlı Einstein deyişleri koleksiyonunun yayımcısı Alice Calaprice (Princeton Üniversitesi) ve Hebrew Üniversitesi'nde Einstein'ın kalıtlarıyla ilgilenen Barbara Wolff.
"Elbette ki ağzından çıkan her sözün kaydı yoktur" diyor Calaprice. Bu yüzden koleksiyonda, "Einstein'a mal edilenler" kategorisi de bulunmakta. Buradakiler kesin kanıtları olmayan ama çağdaşları tarafından doğrulanan sözlerdir.
Telgrafı çok uzun bir kediye benzetmesi gibi örneğin: "Siz New York'tan kuyruğunu çekiyorsunuz o Los Angeles'de miyavlıyor. Ayrıca "Einstein'a ait olmayabilir" kategorisi de var. Fizikçinin düşüncelerine uymayanlar veya Einstein'ın özellikle uzak durmuş olduğu sözlerdir bunlar. "Ne yazık ki bu deyişler takvim ve tişört üreticileri tarafından uydurulmakta" diye yakınıyor Wolff.
Beyin kapasitesi
Büyük bir ihtimalle uydurma olan deyişlerinden biri de bir tarikatın birkaç yıl önce psikoloji kursu için verdiği reklamlarda kullanmış olduğu, beyin kapasitemizin sadece on da birini kullanıyoruz deyişidir.
Uydurma Einstein deyişlerinin en büyük kaynağı ise kuruluşların danışmanlık seminerlerdir: "Bilginin tek kaynağı deneyimdir" veya "Oynamak nın en gelişkin biçimidir" gibi takvimlerde yer alan bu hoş sözcükler büyük bir olasılıkla Einstein'ın ağzından çıkmamıştır.
Ancak Einstein Yılı deyiş kampanyasında sadece gerçekten Einstein'a ait olanları kullanıldı. Einstein Yılı ajansı her şeyi Hebrew Üniversitesi ve Max-Planck Bilim Tarihi Enstitüsü'ne kontrol ettirdi. "Yüzde yüz doğruluk söz konusu değil ama mümkün olduğunca küçük bir riske yer vermeye çalıştık" diyor Einstein bürosundan Franka Ostertag.
Einstein da dikkatliymiş
Bununla birlikte Einstein, toplumun iğneleyici sözlere olan merakı karşısında dikkatli olmaya gayret etmiştir. "Eskiden, ağzımdan çıkan her lafın kayda geçirildiğini bilmezdim, yoksa kabuğuma çekilmeyi tercih ederdim".
Öte yandan da: "Mümkün olduğunca her şey birilerine yakıştırılmakta ve ilginç söylencelerin sonu gelmiyor" demişti. Ve yaşlandıkça da bilimsel çalışmalarıyla ilgili açıklamaların çok geride kaldığını ve toplumun kendisinden hep yeni bilgelikler beklediğini fark edecekti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder